Manuel Vázquez Fernández

Categoría: Enxeñeiro
Data de Nacemento: En 1935 († 2000)
Lugar de Nacemento: Noia (A Coruña)
 Currículum

Naceu na vila mariñeira de Noia (A Coruña) en 1935, sendo os seus padriños os seus tíos Manuel Fernández Villamarín e Carmela Vázquez Ulloa. Foi o terceiro de oito irmáns, fillo de José María Vázquez Ulloa, Secretario do Concello da mencionada vila, e de María Fernández Villamarín, filla do notario de Vigo, Severino Fernández Somoza e de Amelia Villamarín Quiroga. Polo seu pai procedía dunha familia con profundas raíces galegas e cunha longa tradición científica. O seu avó paterno –Cesáreo Vázquez Martínez, natural de Silleda- era primo doble do famoso arquitecto ourensán Daniel Vázquez Martínez, autor, entre moitas obras, do Gran Hotel de La Toja (Viscasillas 2015); por outra parte, a súa avoa paterna -Consuelo Ulloa, natural de Orazo-, era prima doble do ilustre astrónomo, matemático e sacerdote Ramón María Aller Ulloa (Viscasillas 2013), fundador do Observatorio Astronómico da USC, que hoxe en día leva o seu nome (Docobo 2014). Seguindo o seu exemplo, dous dos seus irmáns pequenos seguiron tamén o seu camiño e estudaron enxeñería.

Cursou os seus primeiros estudos en Noia, examinándose por libre no Instituto de Santiago de Compostela. Tras disfrutar da súa nenez e xuventude en compaña dos seus numerosos irmáns e curmáns, desplazouse a Madrid para estudar a carreira de Enxeñeiro Aeronáutico na Escola Técnica Superior de Enxeñeiros Aeronáuticos, estudos que finalizaría en 1960. Pouco despois incorporase á empresa BEYRE S.A, da que sería Director do Departamento de Estructuras entre os anos 1965-1975. No ano 1966 obtivo o grao de Doutor Enxeñeiro Aeronáutico. Foi profesor Adxunto de Mecánica dos Materiais da Escola Técnica Superior de Enxeñeiros Aeronáuticos (1963-65) e Catedrático de Mecánica e Resistencia de Materiais da Escola Universitaria de Enxeñería Técnica de Obras Públicas (1967-2000), hoxe Escola Técnica Superior de Enxeñería Civil da Universidade Politécnica de Madrid (UPM).

Chegou a ser Director da mencionada Escola -fundada en 1857- entre os anos 1991-1999. Ocupou diversos cargos na Universidade Politécnica de Madrid (UPM): Vocal da Comisión de Investigación; Vocal da Comisión Económica (1992-1999); Vocal do Padroado da Fundación da Universidade Politécnica de Madrid; Membro do Claustro e Membro da Comisión de Goberno (1991-1999). Ademáis foi Membro da Comisión do Selo de Conformidade CIETAN do Instituto de Ciencias da Construción Eduardo Torroja (IETcc) do CSIC entre os anos 1980-1983, co obxectivo fundamental de “promover a calidade a través do progreso tecnolóxico, dentro da construción, específicamente no campo dos forxados de edificación”.

 Obras realizadas

Foi autor de numerosos traballos sobre Cálculo de Estructuras, dúas monografías do mencionado Instituto Eduardo Torroja e dos libros “Mecánica para Ingenieros. Estática y Dinámica” (1971, 7 ediciones), “Resistencia de Materiales” (1986, 4 ediciones), “Cálculo Matricial de Estructuras” (1992, editado por el Colegio de Ingenieros Técnicos de Obras Públicas e Ingenieros Civiles - CITOP, 2 ediciones) e “El Método de los Elementos Finitos aplicado al Análisis Estructural” (2001), a súa última obra.

En 1968 outorgóuselle o “Premio Eduardo Torroja de Investigación Técnica” do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) e en 1990 o “Premio á labor docente” da Fundación Xeral da Universidade Politécnica de Madrid. En 1993 a Delegación de Alumnos da E.U.I.T.O.P. outorgoulle o Premio Especial “Carlos III” polos seus múltiples méritos. Ademáis, no ano 1994 a súa obra “Resistencia de Materiais” foi galardoada co “Premio ó mellor libro de texto” da Universidade Politécnica de Madrid (UPM). En 1994 tamén recibiu o Diploma de Honra do Colexio de Enxeñeiros Técnicos de Obras Públicas en acordo tomado polo Consello Xeral e ratificado pola Asemblea Xeral. No ano 1999 recibiu a Medalla da Universidade Politécnica de Madrid (UPM) e unha placa da E.U.I.T.O.P., en recoñecemento ó seu excepcional traballo como Director da Escola. Nese mesmo ano o Colexio de Enxeñeiros Técnicos de Obras Públicas tributouno cunha homenaxe, en recoñecemento ó traballo desenvolvido na formación e prestixio dos nosos profesionais.

O Dr. Manuel Vázquez casou en Madrid no ano 1961 coa Dra. Eloísa López Pérez, Profesora Titular da Facultade de Físicas da Universidade Complutense de Madrid (UPM) dende o ano 1975 e Directora da Revista Española de Física da Real Sociedade Española de Física (1997-2006), coa que compartiu un profundo amor á Ciencia e á Enxeñería, fruto do que sairían varios traballos conxuntos. Tiveron sete fillos, os máis adicados á ciencia e á enxeñería, continuando así a tradición familiar: dúas fillas doutoras en Medicina; dous Físicos (un deles doutor), dous Enxeñeiros de Telecomunicacións e por último un fillo avogado que traballa en Xenebra na Organización Mundial da Propiedade Intelectual (OMPI), organismo das Nacións Unidas. 

 

Autor del texto: Carlos Viscasillas Vázquez.

 Outros datos de interese

Referencias:

- Docobo, J. A. 2014. Ramón María Aller Ulloa. Astrónomo e Matemático. Ouvirmos. Sarria. España.

- Viscasillas, C. 2013. Los Ulloa de San Pedro de Orazo (A Estrada, Pontevedra). A Estrada: Miscelánea histórica e cultural 16: 305-316.

- Viscasillas, C. 2015. Los Vázquez de Bearíz (Ourense). Notas para su historia. Boletín Auriense 45: 311-315.